Vàng da rất phổ biến ở bé sinh non.
Nguyên nhân
Vàng da xảy ra khi máu của bé thừa bilirubin. Bilirubin là một hóa chất được sản xuất do sự phân hủy bình thường của các tế bào hồng cầu già.
Bé sơ sinh non tháng có mức độ bilirubin cao hơn. Đó là bởi vì bé sơ sinh non tháng cần thêm oxy tới các hồng cầu và gan của bé không thể chuyển hóa bilirubin dư thừa. Khi bilirubin tăng cao hơn bình thường, vàng da di chuyển từ đầu của bé, tới cổ của bé và sau đó là tới ngực. Trường hợp nặng, vàng da còn xuất hiện ở các ngón chân của bé.
Trong những trường hợp rất hiếm gặp, khi mức độ bilirubin của bé sơ sinh rất cao, có thể dẫn đến thiệt hại cho hệ thần kinh.
Mẹ có thể tự kiểm tra vàng da cho bé
Ngoài việc khám sàng lọc cho bé sinh non sau sinh để phát hiện vàng da, mẹ có thể thử test nhanh tại nhà để xem bé sinh non có vàng da không. Trong một căn phòng đủ sáng, dùng ngón trỏ của mẹ gí nhẹ nhàng lên mũi hoặc trán của bé. Nếu da vẫn vàng ở chỗ mẹ vừa thả ngón tay ra thì mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ.
Nếu em bé có làn da đen xám, thử kiểm tra sắc vàng trong lòng trắng của mắt hay trong lợi (nướu). Mẹ cũng có thể nhận thấy là em bé của mẹ tiêu ra phân rất nhợt nhạt.
Mức độ nguy hiểm
Vàng da ở bé sơ sinh non tháng đặc biệt nguy hiểm, diễn tiến nhanh. Nếu không được phát hiện hay điều trị sớm sẽ khiến bé bị nhiễm độc thần kinh, gây tử vong hoặc các di chứng nặng nề
Có một số trường hợp, con của mẹ cần phải điều trị vàng da:
– Da của bé rất vàng.
– Vàng da nặng hơn.
– Vàng da xuất hiện sớm, trong vòng 24 tiếng sau sinh.
Ngoài ra, nên đưa bé đi khám ngay nếu bé có các triệu chứng sau đây (có thể là dấu hiệu của bệnh gan):
– Vàng da kéo dài (sau 2-3 tuần).
– Đi tiêu ra phân có màu như phấn trắng.
Bác sĩ có thể cho bé làm xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ bilirubin. Nếu em bé của mẹ có mức bilirubin cao, bé có thể cần được chiếu đèn trong bệnh viện. Có hai loại điều trị chiếu đèn:
– Chiếu đèn thông thường: Chiếu sáng tia cực tím khi bé nằm trên giường. Ánh sáng giúp phá vỡ các bilirubin để không gây “gánh nặng” cho gan. Đèn chiếu sẽ dừng lại sau mỗi 3-4 tiếng để mẹ cho bé bú.
– Điều trị sợi quang: Em bé được bao bọc trong chăn có chứa sợi quang học đặc biệt, tỏa ánh sáng trực tiếp lên da của bé. Mẹ vẫn có thể bế và cho bé bú như bình thường.
Lưu ý: Nếu bé có mức độ bilirubin cực kỳ cao trong máu, bé có thể cần phải thay máu. Máu mới sẽ không chứa bilirubin; do đó, mức độ bilirubin trong máu của bé sẽ giảm.
Chăm sóc bé
Nếu mẹ nuôi con bằng sữa mẹ, nên cho bé bú thường xuyên. Điều này giúp làm sáng làn da bé. Không cần dùng sữa công thức hoặc nước lọc thay thế. Mẹ nên đánh thức bé dậy để cho bé bú ngay cả khi bé đang ngủ.
Mẹ nên giữ ấm cho bé hàng ngày. Đồng thời, mẹ nên chú ý trong việc chăm sóc rốn, vệ sinh thân thể cho bé.
Mẹ nên lưu ý tắm nắng cho bé vào buổi sáng sớm và xế chiều, lúc ánh nắng dịu cho bé vàng da.
Ngọc Huê (tổng hợp)
